Hukuk (Özet) : Hukuk, her şeyden önce bir düzen demektir. Lakin hukukun öngördüğü düzen, fiilen gerçekleneşeli bir düzen bileğildir. Hukuk, toplum zarfında insanoğluın hakikat kesinlikle davrandıklarını bileğil, kesinlikle davranmaları icap ettiğini gösterir. Hukuk, namına uyulmak ve uygulanmak karınin vardır. Doğruluk kıymeti nedeniyle, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene katmak, maşeri yaşamın gerçekleşmesini kurmak gerek. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Hukuk düzeni, doğduğu andan itibaren bireyin huzursına akseptans edilmesi ve uyulması gereken, mutlak muhik kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği gibi, onlara aykırı bir yönde bile kullanabilir. Bu nedenle toplum zarfında insanoğluın reviş ve davranışlarının haklar kurallarına uymaması, her dakika mümkündür. “İşte haklar, beniâdem davranışlarını bileğerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana mevrut bir sistem, bir bütündür.” İnsan-beniâdem, beniâdem-natür ilişkilerinin insanlığın kuma çıkarı ve huzuru karınin evrensel ilkelerle güvence şeşna kırmızıınmasıdır. Hukuk, âdemiyet seviyesi karınin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birgeniş görüş ortaya atılıtır. Bunlar kaynağı: tanrı, sınıf çıkarları, toplum sözleşmesi, natür ve insanoğlu olarak belirten mezheplerdir. Hukuk Nedir Hukuk, toplumun genel menfaatini yahut fertlerin ve toplumun kuma iyiliğini kurmak maksadıyla konulan ve bütün gücüyle desteklenen kaide, hak ve seçimın kâffesidür. Elan yaygın bir tanımıyla haklar, adalete yönelmiş maşeri yaşamma düzenidir. Hukuk Söz Valörı Hukuk kelimesi Arapça “hak” kökünden hasılat ve hak kelimesinin çoğkebir olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Fellahçda “hak” kelimesinin çoğkebir “beddua’kak”tır. Türk Tat alma organı Kurumu’na göre haklar kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yapmış oldurım güçlükleü belirleyen yasaların kâffesidür”. Bunun dışında hukukun “haklar” fehvaı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, ülfet fehvaında da kullanılır. Uran Valörı Hukuk dönemden döneme değiştiği karınin hala doyurucu bir tanım konstrüksiyonlamamıştır. Kant “Hukukçular hala hukukun tanımını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok akseptans edilen tanımı ise: “Sınırlı bir zamanda belirli bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması mutluluk zoruna (müeyyide) destelanmış kurallar kâffesidür.” Bilimsel bir disiplin olarak haklar, kendi zarfında baz olarak ikiye ayrılır. Genel olarak hukukun eşhas arası ilişkileri bahis kayran kısmına Özel Hukuk, eşhas ile mutluluk yahut devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Bütün Hukuku adı verilir. Bu ayırım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). çağdaş Hukuk, Tecim Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna ivaz Anayasa Hukuku, Ukubet Hukuku ve İdare Hukuku bütün hukukunun çıbanlıca madun dallarıdır. Hukuk Kuralları ve Özellikleri Hukuku vesair toplumu regülatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden ayıran özellik mutluluk aracılığıyla güvenceye kırmızıınmış ve cebri yapmış oldurımlara ehil olmasıdır. Hukuk kuralları beniâdem davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun kırat kazalarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sayesinde nazir nitelikteki cemi durumlarda uygulanması esenlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Hukuk kayranında yapmış oldurım bütün gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek karınin kullanılır. Hukuk düzenini esenlamayı ve korumayı ammaçlayan yapmış oldurımlar gene haklar düzeninin öngördüğü şekilde adına getirilir. Maddi ve tinsel yapmış oldurımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yapmış oldurımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken tinsel yapmış oldurımlar bu durumları mâni olmak karınin kullanılır. Ukubet hukukunda ölüm, cezaevi ve kredi cezaları; temel hukukunda siyasetten men, kısım yama; mevhibe hukukunda mevhibe ve gizliceçılık cezaları gibi muaddel haklar dallarında muaddel yapmış oldurımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile dayalı çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; bilinçi bir irade olarak gkalıntı kuramlar, irade dışı olarak gkalıntı kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların birtakımlar felsefik bileğil ortaya konduğu dönemin problemlerını çözmek yahut politik mezhepleri haklar biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali adalet olan haklar, genel olarak şu şekilde tanımlanabilir: “Hukuk, adalete yönelmiş maşeri bir yaşamma düzenidir.” Bu tanımdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu adına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, kılgı yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun maşeri yaşamı düzenleyip insanoğluın pasış ve güvenlik zarfında bir arada yaşamalarını esenlamaktır. 2. Uygulama Yarar (Içtimai İhtiyaçların Içinlanması) Hukukun kılgı amacını, maşeri gerçeklik belirler. Hukuk bu fonksiyonu ile toplum zarfında yaşayan insanoğluın, birbirleri ile oluşturmak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruh bilimsel bir varlık olarak insanoğlunun konstrüksiyonsından kaynaklanan gereksinimlerinı huzurlamaya çkırmızıışır. Hukuk bu fonksiyonu ile veladet, teehhül, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Tek haklar düzeni yaşamın baz gerçeklerini görmezden gelemez. Hukuk düzeni, insanoğlunun natürel konstrüksiyonsına ve bundan gelecek mevrut gereksinimlerine usturuplu geçmek zorundadır. Hukuk önemli ölçübile, hesaplı gerçeklere bile mecburdır; hesaplı yokluklara uymalı ve onları huzurlamalıdır. 3. Doğruluk Hukuk bu fonksiyonu ile belirli bir aranjman şeşna aldığı sosyal ihtiyaçları, özü salt bir muadelet düşüncesi olan adalet ölçüsüne vurarak temel kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En kesik tanımıyla adalet, “bir muadelet düşüncesi”dir. “Doğruluk, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) geçmek üzere dü muaddel anlamda kullanılır. Doğruluk gerçekte ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, yiğitlik, fazilet fehvaında zatî bir özelliği deyimler. Koca her dakika haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni harcamak uğrunda devamlı ve bileğkârmez bir çaba gösterir. İşte bu reviş ve çabayı gösteren adalet, özne (süje) ile dayalı oluşundan ötürü öznel (sübjektif) adalet olarak nitelenir. Bir yiğitlik olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir adalet mefhumı vardır. Nesnel adalet, kişinin bir özelliğini bileğil, kişilerin somut durumlarda gerçekleştireceği münasebet biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte haklar kayranında hukuki kırat olarak sözcük konusu olan adalet bile, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü haklar, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve rüşvetlanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar kâffesidür.” Sosyete karınindeki davranış ve ilişkilerin bileğerlendirilmelerini karınermiş kurallar cemiü olarak haklar, bu bileğerlendirmelerde adalet ölçüsünü kullandığı ve kullanmak durumunda bulunduğuna göre, adaletin böylecene, hukukun da bir bileğerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Hukuk normlarında adalet acaba ne ölçübile yansıtılmıştır ? Bulunan haklar ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü adalet mefhumı ortaya çıkmaktadır. Bu, tüm haklar sistemine ve sistemlerine hükümran bulunan, nesnel ve salt bir kırat niteliğindeki adalettir. Hukuk bir toplum düzenini karınerir. Hukukun varlık sebebi bile adalettir; lüzumlu mevcut düzeni sahabet etmek, gerekse onu bileğkârtirmeyi meşrulaştırmak karınin her dakika adalete çıbanvurulur. Nesnel ve yasa üstü adalet hukukta huzurmıza kurulu haklar düzenlerinin birincil örneği, olması gereken haklar fehvaında haklar idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile adalet, mevcut haklar düzenlerinin namına usturuplu olup olmadığı açısından bir kırat ve istimara ölçüsü evet. Yine bu özelliği ile adalet, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun görüntülemek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile müspet ve olumsuz huzurlıklı ilişkilerde bulunan bu üç fonksiyon denge zarfında olduklarında, adil bir haklar düzeninin gerçekleşmesi esenlanır. Uygun olarak tüm haklar normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak haklar, hem adaleti gerçekleştirecek, hem maşeri yaşamma uyacak, hem bile bu maşeri yaşamın pasış zarfında sürebilmesi karınin bir düzen görünümünü esenlamaya çkırmızıışacaktır.